آبادی پایتخت در سایه تعامل دستگاه‌ها

امسال به سبب شیوع ویروس «کرونا»، شاهد رشد مصرف آب در کشور و از جمله استان و شهر تهران بودیم و در یک بازه زمانی 20 روزه، میزان مصرف آب شرب شهر تهران به مرحله نگران‌کننده 3 میلیون و 900 هزار‌مترمکعب در روز رسید یعنی 1. 3 برابر کل ظرفیت آب دریاچه «چیتگر»! در اصل مصرف آب شرب شهر تهران در این مدت نسبت به زمان مشابه پارسال، حدود 500 هزار‌مترمکعب بیشتر بود. اما تابستان امسال را بدون تنش آبی پشت سرگذاشتیم. به‌گونه‌ایی که در شهر تهران حتی یک ساعت قطعی آب نداشتیم و فشار آب را در برخی مناطق کم نکردیم. چون نگاه مردم به آب در سال جاری بیشتر به معنای تضمین‌کننده سلامت و بهداشت آنها بود. امیدواریم در پاییز هم مشکلی ایجاد نشود. البته دلیل نداشتن تنگناها، علاوه بر بارش‌ها، سیاست‌های اجرایی در شهر تهران و از جمله غرب پایتخت هم بود. برای مثال، در یک سال و نیم اخیر، بحث‌ها و مذاکرات جدی با مجموعه شهرداری تهران و وزارت نیرو انجام شد که نتیجه‌اش برداشت نکردن آب از طریق منابع آب زیرزمینی بود. در این میان، جلساتی نیز در طول 2 سال اخیر بین شرکت آب و فاضلاب استان تهران و آب منطقه‌ای تهران با شهرداری تهران به‌ویژه حوزه معاونت فضای سبز و خدمات شهری برپا شد که نتیجه‌اش، امضای تفاهمنامه بین وزیر نیرو و شهردار تهران بود و از آن می‌توان به‌عنوان کلنگ‌زنی یک سد مجازی در شهر تهران یاد کرد. این تفاهمنامه یک گام بزرگ و ملی است به‌گونه‌ایی که 145 میلیون‌مترمکعب از پساب شبکه‌های فاضلاب شهر تهران، جایگزین برداشت آب از منابع زیرزمینی و قنوات برای تأمین نیاز فضای سبز تهران شود. به بیانی، در افق 1410 نه تنها دیگر 218 میلیون‌مترمکعب از آب‌های زیرزمینی تهران برای این مصرف برداشت نخواهد شد بلکه میزان برداشت در آن سال به 53 میلیون‌مترمکعب کاهش پیدا می‌کند و به اندازه یک سد، آب تجدید‌ناپذیر ذخیره خواهد شد. در این تفاهمنامه به‌طور شفاف مشخص شده که در هر سال چه میزان پساب در اختیار شهرداری تهران قرار می‌گیرد و چه تعداد از چاه‌ها بسته خواهد شد و همه جزئیات این تفاهمنامه مشخص شده و به‌طور کامل قابل رصد است. برآورد می‌شود که حدود 400 حلقه چاه داریم که از آب آن برای فضای سبز شهر تهران استفاده می‌شود که با اجرای کامل این تفاهمنامه بسته خواهد شد. البته قرار است پساب تصفیه‌خانه‌ها در اختیار شهرداری تهران قرار گیرد و الگوی تأمین منابع مالی هم به‌صورت مشترک از سوی شرکت 
آب و فاضلاب تهران و شهرداری تهران تهیه خواهد شد و به تصویب شورای‌شهر تهران می‌رسد. در حال حاضر، نخستین اقدام در قالب تصفیه‌خانه «خرگوش دره» در منطقه 22 تهران، در دست اجرا قرار دارد و کلنگ آن ظرف 3 ماه آینده زده خواهد شد که‌کاری مشترک با شهرداری تهران است و پساب آن به مدت 25 سال تحویل شهرداری تهران می‌شود و 2 طرف برای تأمین منابع مالی آن متعهد شده‌اند تا 10 میلیون‌مترمکعب آب مورد نیاز فضای سبز منطقه 22 به‌صورت مجانی تأمین شود.